25 Nisan 2011

Tarihçe

17. yüzyılın sonlarında Japonya’da Dojima borsasında ilk defa düzenli olarak standart sözleşmeler alınıp satılmıştır. 1848 yılında tahıl tüccarları bugünkü vadeli işlem piyasalarına öncülük edecek Chicago Board of Trade'i kurmuşlardir. Söz konusu borsanın kurulmasındaki amaç arz ve talepte meydana gelebilecek dalgalanmalarin olumsuz etkilerini ortadan kaldırmak ve teslim edilen ürünlerin belli kalitede olmasini sağlamaktı. İlk tüzük 1865 yılının mayıs ayında hazırlanılmıştır. Yumurta ve diğer çiftlik ürünlerinin alınıp satıldığı Chicago Produce Exchange 1874 yılında , ilerideki yıllarda ilk finansal vadeli işlem ürünlerini piyasaya sürecek olan Chicago Mercantile Exchange (CME) ise 1919 yılında kurulmuştur.


1972 yılında ilk finansal vadeli işlem piyasası ürünü olan dövize dayalı vadeli işlem sözleşmeleri CME ’ de piyasaya sürülmüstür. Bunu 1975’te Chicago Board of Trade’de (CBT) piyasaya sürülen konut sertifikalarina dayalı vadeli islem sözleşmeleri izlemiştir . Ardından Hazine bonolarına ve ABD tahvillerine dayalı vadeli işlem sözleşmeleri ( 1977 ) piyasaya sürülmüştür . 1981 ‘ de Chicago Mercantile Exchange’de 3 aylik Eurodollar vadeli işlem sözleşmeleriyle işlem yapılmaya başlanmıştır.


İlk defa 1982 yılında Chicago Mercantile Exchange’de S&P 500 endeksine dayalı vadeli işlem sözleşmeleri hazırlanarak piyasaya sürülmüş , böylece vadeli işlem piyasalarına borsa endeksleri de konu olmaya başlamışlardır. Aynı yıl Kansas City Board of Trade’ de Value Line endeksine , New York Futures Exchange’de New York Stock Exchange endeksine dayalı vadeli işlem sözleşmeleri de işlem görmeye baslamışdır . Kuzey Amerika dışında ilk defa Financial Times Stock Exchange endeksine ait sözleşmeler London International Futures Exchange ’ de ( LIFFE ) 1984 yılında alınıp satılmaya başlanmıştır.


1990 yilinda 39,4 milyon olan endekse dayalı vadeli işlem sözleşmesi sayısı 1995 yılı sonunda 176,5 milyona ulaşmıştır. Finansal araçlara dayalı vadeli işlem piyasasında endekse dayalı vadeli işlem sözleşmelerinin payı % 13,6 olarak gerçekleşmiştir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder